poniedziałek, 27 październik 2025 14:24
Powiat sokólski na granicy bezpieczeństwa – wyzwania regionu przedstawione delegacji europejskiej
Dziś w Starostwie Powiatowym w Sokółce odbyło się spotkanie polsko-francuskiej delegacji poświęcone sytuacji na granicy polsko-białoruskiej oraz kwestiom bezpieczeństwa państwa i Unii Europejskiej. Wizyta miała na celu zapoznanie się z wyzwaniami, przed którymi stoją samorządy z terenów przygranicznych, oraz wymianę doświadczeń między przedstawicielami Parlamentu Europejskiego, administracji rządowej i władz lokalnych.
W spotkaniu uczestniczyli m.in. Fabrice Leggeri – poseł do Parlamentu Europejskiego, były dyrektor wykonawczy Frontex, Pierre-Romain Thionnet – poseł do Parlamentu Europejskiego, Mariusz Kamiński – poseł do Parlamentu Europejskiego, były Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji, Maciej Wąsik – poseł do Parlamentu Europejskiego, były Sekretarz Stanu w MSWiA oraz Bartosz Przemysław Grodecki – były Podsekretarz Stanu w MSWiA. Obecni byli również członkowie i współpracownicy delegacji, samorządowcy, radni oraz włodarze gmin powiatu sokólskiego.
Gospodarzami wydarzenia byli Łukasz Owsiejko, wicestarosta sokólski oraz Jerzy Białomyzy, członek Zarządu Powiatu Sokólskiego. Spotkanie poprowadził Tomasz Tolko, który w imieniu nieobecnego starosty sokólskiego Piotr Rećko przekazał uczestnikom serdeczne pozdrowienia i życzenia owocnych obrad.
Spotkanie stanowi okazję do konstruktywnej wymiany poglądów i doświadczeń między przedstawicielami Unii Europejskiej a lokalnymi samorządami z terenów przygranicznych. Powiat sokólski, położony bezpośrednio przy granicy z Republiką Białorusi, pełni szczególną rolę w systemie bezpieczeństwa państwa i Unii Europejskiej – podkreślił na wstępie Tomasz Tolko.
Podczas spotkania z przedstawicielami Parlamentu Europejskiego wicestarosta sokólski Łukasz Owsiejko przedstawił główne wyzwania, z jakimi na co dzień mierzy się powiat przygraniczny. Wśród najważniejszych problemów wymienił ochronę zdrowia, sytuację na granicy, infrastrukturę i gospodarkę, a także łączność i bezpieczeństwo cyfrowe.
Powiat sokólski jest miejscem, w którym codzienne życie mieszkańców styka się bezpośrednio z bezpieczeństwem całego państwa. Tutaj kończy się Unia Europejska, a zaczyna przestrzeń, w której płynie presja polityczna, militarna i informacyjna. To nie są warunki zwyczajne – to rzeczywistość, w której samorząd i mieszkańcy ponoszą ciężar funkcjonowania w cieniu granicy, w warunkach wymagających wyjątkowej odporności – mówił wicestarosta Łukasz Owsiejko.
Samorządowiec podkreślił, że spotkanie z europosłami to okazja, by zwrócić uwagę na cztery kluczowe obszary problemowe, z którymi powiat boryka się na co dzień.
Pierwszym z nich jest ochrona zdrowia. Wicestarosta wskazał, że szpitale w Sokółce i Dąbrowie Białostockiej pełnią kluczową rolę w systemie bezpieczeństwa, zapewniając pomoc mieszkańcom, funkcjonariuszom służb polskich i międzynarodowych oraz osobom przebywającym w rejonie przygranicznym.
Placówki te są istotnym zapleczem systemu bezpieczeństwa, jednak nie dysponują odpowiednim zapleczem izolacyjnym, logistycznym i technicznym. Brakuje im także gwarancji stałego finansowania wynikającego z gotowości do działania w warunkach kryzysu – zaznaczył Owsiejko.
Podkreślił również, że mimo iż szpitale powiatowe w praktyce pełnią funkcje ponadlokalne, nie otrzymują adekwatnego wsparcia, a ich personel pracuje z ogromnym poświęceniem – często na granicy wydolności systemu.
Drugim istotnym aspektem poruszonym podczas wystąpienia była granica polsko-białoruska, którą wicestarosta określił jako jeden z najbardziej newralgicznych punktów Europy.
Od kilku lat nasz powiat żyje w cieniu stałego napięcia i zagrożeń hybrydowych. Presja migracyjna, próby nielegalnych przekroczeń granicy, dezinformacja i zorganizowany przemyt tworzą poczucie ciągłego zagrożenia. Służby wykonują ogromną pracę, często ponad ludzkie siły, lecz skala zjawisk jest tak duża, że nie sposób ich wszystkich uchwycić – mówił Owsiejko.
Zwrócił uwagę na konieczność budowy nowoczesnej tarczy przeciwdronowej, która mogłaby znacząco wzmocnić działania służb w walce z przemytem oraz przestępczością transgraniczną. Jak podkreślił, coraz częstsze wykorzystanie dronów i nowoczesnych technologii w nielegalnych działaniach wymaga adekwatnej reakcji państwa i wsparcia ze strony Unii Europejskiej.
Wicestarosta przypomniał również, że przejście graniczne w Kuźnicy wciąż pozostaje zamknięte, a rozpoczęta jego przebudowa nie została zakończona.
Dziś infrastruktura tego przejścia jest już dostosowana do nowej drogi ekspresowej S19, będącej częścią szlaku Via Carpatia. To ogromna strata dla regionu, zarówno gospodarcza, jak i symboliczna. Zamknięta granica oznacza wstrzymanie lokalnego handlu, upadek drobnych przedsiębiorców i stagnację w gminach przygranicznych – mówił Owsiejko.
Kolejnym zagadnieniem poruszonym przez wicestarostę była infrastruktura i gospodarka. Jak zaznaczył, Powiat Sokólski ma znaczenie strategiczne dla bezpieczeństwa i transportu wschodniej Polski, jednak jego infrastruktura drogowa nie odzwierciedla tej roli.
Drogi powiatowe i gminne, po których poruszają się służby, mieszkańcy i konwoje zaopatrzeniowe, wymagają natychmiastowej modernizacji. Niestety obecne programy nie przewidują dla nas preferencji wynikających z położenia geograficznego. Brak jest również nowych inwestycji prywatnych – przedsiębiorcy obawiają się lokowania kapitału na terenach przygranicznych z powodu niepewności, ograniczonego rynku zbytu i niedostatecznej infrastruktury. W konsekwencji rośnie ryzyko stagnacji społeczno-gospodarczej – podkreślił Łukasz Owsiejko.
Wicestarosta zaznaczył, że trzy przedstawione obszary – ochrona zdrowia, granica oraz infrastruktura – są kluczowe dla bezpieczeństwa i rozwoju regionu. Wskazał również na czwarty, równie istotny aspekt, który omówił Jerzy Białomyzy, członek Zarządu Powiatu Sokólskiego.
Jerzy Białomyzy zwrócił uwagę na problem łączności i bezpieczeństwa cyfrowego, który w powiecie sokólskim nabiera szczególnego znaczenia.
Nie sposób przecenić, jak ważna jest możliwość kontaktu z odpowiednimi służbami w sytuacjach zagrożenia. Niestety w miejscowościach położonych najbliżej granicy mieszkańcy często nie mają zasięgu polskich sieci komórkowych – ich telefony automatycznie łączą się z sieciami białoruskimi. To nie jest drobna niedogodność, ale realne zagrożenie bezpieczeństwa publicznego. W takich sytuacjach nie działają połączenia z numerem alarmowym 112, a alerty Rządowego Centrum Bezpieczeństwa nie docierają do mieszkańców – mówił Białomyzy.
Podkreślił, że Powiat Sokólski to nie jest zwykły teren, lecz region graniczny, który każdego dnia zabezpiecza wschodnią granicę Polski i Unii Europejskiej.
To obszar, w którym bezpieczeństwo narodowe łączy się z codziennym życiem mieszkańców. Jednak bez odpowiedniego wsparcia ta odporność społeczna nie utrzyma się długo. Jeśli sytuacja nie ulegnie poprawie, w najbliższych latach możemy spodziewać się odpływu młodych ludzi, wycofania przedsiębiorców i osłabienia lokalnych samorządów. W efekcie zaniknie potencjał ludzki, który jest podstawą rozwoju i bezpieczeństwa – dodał.
Na zakończenie podkreślił, że Powiat Sokólski i inne regiony przygraniczne powinny być traktowane sprawiedliwie i proporcjonalnie do swojej roli strategicznej.
Oczekujemy dedykowanego wsparcia finansowego – na ochronę zdrowia, infrastrukturę techniczną, bezpieczeństwo cyfrowe i rozwój gospodarczy. Chcemy, by mieszkańcy, przedsiębiorcy i samorządy z terenów przygranicznych byli premiowani w funduszach i naborach – tak jak regiony o podwyższonym ryzyku strategicznym – podsumował Jerzy Białomyzy.
Po wystąpieniach gospodarzy spotkania głos zabrali przedstawiciele delegacji Parlamentu Europejskiego. Jako pierwszy przemówił Mariusz Kamiński, poseł do Parlamentu Europejskiego i były Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji. Polityk podkreślił, że cieszy się z możliwości spotkania w ramach polsko-francuskiej delegacji właśnie w powiecie sokólskim, regionie szczególnie doświadczonym skutkami kryzysu migracyjnego na granicy z Białorusią.
Pan Fabrice Leggeri, obecny dziś z nami, był dyrektorem Frontexu w 2021 roku, gdy rozpoczął się szturm na naszą wschodnią granicę. Udzielał nam wówczas znaczącego wsparcia politycznego i doskonale zna realia tego obszaru. Nieprzypadkowo więc rozpoczynamy naszą wizytę właśnie tutaj – w powiecie sokólskim, w rozmowie z samorządowcami i mieszkańcami terenów, które od 2021 roku najbardziej odczuwają skutki kryzysu na granicy z Białorusią. Głos samorządów, będących bezpośrednimi przedstawicielami mieszkańców, często bywa niedostatecznie słyszany. Dziś chcemy, aby został właściwie zauważony i uwzględniony w działaniach Unii Europejskiej – mówił Mariusz Kamiński.
Europoseł zapowiedział, że delegacja w trakcie wizyty spotka się również z przedstawicielami Straży Granicznej, obecnym kierownictwem Frontexu w Warszawie oraz z reprezentantami Kancelarii Prezydenta RP.
Dziękuję władzom samorządowym za możliwość bezpośredniego spotkania i przedstawienia naszym francuskim partnerom realnych problemów mieszkańców regionu przygranicznego – dodał Kamiński.
Następnie głos zabrał Fabrice Leggeri, poseł do Parlamentu Europejskiego i były dyrektor wykonawczy Frontex. Wyraził zadowolenie z możliwości ponownego odwiedzenia regionu i poznania lokalnych problemów z perspektywy mieszkańców.
Jak wspomniał pan minister Kamiński, miałem okazję odwiedzić te tereny w latach 2021–2022, w czasie, gdy byłem dyrektorem Frontexu. Był to okres początku kryzysu migracyjnego na granicy z Białorusią. Byłem wówczas świadkiem decyzji podejmowanych przez polskie władze, które – z perspektywy czasu – okazały się słuszne i odważne. Zamknięcie granicy było koniecznym krokiem w celu ochrony bezpieczeństwa obywateli i stabilności regionu – podkreślił Leggeri.
Europoseł wskazał, że doświadczenia Polski mogą być cenną lekcją dla innych krajów Unii Europejskiej.
Lepiej jest zabezpieczyć granicę, niż pozwolić na jej swobodne przekraczanie przez nielegalnych migrantów. Przykładem może być francuskie miasto Calais, będące bramą do Wielkiej Brytanii, gdzie tysiące migrantów próbują przedostać się na Wyspy. To zjawisko ma bardzo negatywny wpływ na lokalną społeczność i gospodarkę. Dlatego utrzymanie bezpieczeństwa granic jest nie tylko obowiązkiem, ale i wyrazem odpowiedzialności za mieszkańców – zaznaczył Fabrice Leggeri.
Kolejnym mówcą podczas spotkania był Pierre-Romain Thionnet, poseł do Parlamentu Europejskiego. W swoim wystąpieniu podkreślił znaczenie solidarności między narodami Europy wobec wyzwań stojących przed wspólnotą.
To dla nas niezwykle ważne, by powiedzieć Polakom, że Francja i cała Europa Zachodnia pamiętają o ich wysiłku w obronie wschodnich granic Unii Europejskiej. Polska odgrywa kluczową rolę w zapewnieniu bezpieczeństwa całej Europy, a sytuacja na granicy polsko-białoruskiej dotyczy nas wszystkich. Dzisiejsza wizyta to wyraz solidarności i uznania dla pracy, jaką wykonują mieszkańcy regionów przygranicznych – mówił Thionnet.
Europoseł zwrócił uwagę również na społeczne i gospodarcze konsekwencje sytuacji granicznej.
Rozumiemy, że napięcia na granicy wpływają na codzienne życie mieszkańców, na lokalny biznes, transport, gospodarkę i relacje społeczne. Potrzebujemy precyzyjnych, wspólnych działań Unii Europejskiej, które będą wzmacniać bezpieczeństwo zewnętrzne, a jednocześnie wspierać społeczności lokalne. W przeciwnym razie konsekwencje kryzysu migracyjnego mogą odbijać się wewnątrz naszych krajów – w miastach i dzielnicach Europy Zachodniej – dodał francuski europoseł.
Następnie głos zabrał Maciej Wąsik, poseł do Parlamentu Europejskiego i były Sekretarz Stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji. Przypomniał on wydarzenia z 2021 roku, kiedy Polska rozpoczęła intensywną ochronę granicy z Białorusią.
Wówczas niewielu w Unii Europejskiej rozumiało skalę problemu i zagrożeń, z którymi się mierzyliśmy. Mało kto chciał udzielić nam realnego wsparcia. Była jednak jedna osoba, która nas rozumiała i wspierała – pan Fabrice Leggeri, ówczesny dyrektor Frontexu. Współpracowaliśmy bardzo blisko. Pan Leggeri przeciwstawił się pomysłom wysyłania na granicę obserwatorów humanitarnych, którzy mieliby kontrolować działania polskich służb, zamiast udzielić im wsparcia technicznego i sprzętowego. To była odważna i potrzebna decyzja – mówił Wąsik.
Dodał, że w efekcie swoich działań na rzecz bezpieczeństwa granic Leggeri zapłacił wysoką cenę, ale jego postawa zasługuje na uznanie.
Jestem przekonany, że zarówno pan Leggeri, jak i pan Thionnet będą odgrywali ważną rolę w przyszłej polityce europejskiej. Dzisiejsze spotkanie w Sokółce ma ogromne znaczenie. Pokazujemy, że obrona granic to nie tylko kwestia bezpieczeństwa państwa, ale również wyzwanie dla lokalnych społeczności, które ponoszą realne koszty tej sytuacji. Naszym wspólnym zadaniem. Polski i Unii Europejskiej, jest wspieranie tych terenów i minimalizowanie skutków trudnych warunków życia na pograniczu – podkreślił europoseł.
Wąsik dodał, że w Parlamencie Europejskim będzie zabiegał o uruchomienie programów pomocowych dla regionów przygranicznych, które wspierają bezpieczeństwo całej wspólnoty europejskiej.
Chcemy, by ta pomoc była skierowana bezpośrednio do lokalnych samorządów i mieszkańców, którzy codziennie wykazują się ogromną odpornością i solidarnością. To właśnie tu widać prawdziwą wspólnotę europejską w działaniu – zaznaczył.
Po wystąpieniach odbyła się dyskusja i wymiana poglądów z przedstawicielami samorządów. Głos zabrał Paweł Mikłasz, wójt Kuźnicy – gminy bezpośrednio graniczącej z Białorusią. Podkreślił on znaczenie ochrony ludności cywilnej i potrzebę wsparcia społeczności, które od kilku lat żyją w cieniu kryzysu granicznego.
Po wizycie w Starostwie Powiatowym delegacja polsko-francuska udała się na rondo im. Ofiar Obławy Augustowskiej w Sokółce, gdzie złożyła kwiaty i zapaliła znicze pod pomnikiem upamiętniającym ofiary największej sowieckiej zbrodni powojennej dokonanej na Polakach.
/Red./