W wykazie prac legislacyjnych rządu opublikowano informację o projekcie ustawy o rejestrowanych związkach partnerskich i o projekcie ustawy wprowadzającej ustawę o rejestrowanych związkach partnerskich. Jak podano, planowany termin przyjęcia przez Radę Ministrów to IV kw. br.

Zaznaczono, że projekt ustawy o rejestrowanych związkach partnerskich – wraz z projektem ustawy wprowadzającej – zawiera przepisy umożliwiające wykonanie wyroku Europejskiego Trybunału Praw Człowieka (ETPC) z 12 grudnia 2023 r. w sprawie Przybyszewska i inni przeciw Polsce.

"Wynika z niego obowiązek zapewnienia parom tej samej płci ochrony, która powinna obejmować aspekty materialne (alimenty, opodatkowanie, dziedziczenie), a także prawa i obowiązki w zakresie wzajemnej pomocy)" – podkreślono.

W 2023 r. ETPC stwierdził naruszenie przez Polskę art. 8 konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, tj. prawa do poszanowania życia rodzinnego i prywatnego.

Celem projektu – zaznaczono w rządowej informacji – jest wprowadzenie instytucji rejestrowanego związku partnerskiego do polskiego porządku prawnego i wykonanie wyroku ETPC.

"Instytucja rejestrowanych związków partnerskich będzie dostępna dla par tej samej płci oraz dla par różnej płci" – poinformowano.

Zaznaczono, uchwalenie ustawy o rejestrowanych związkach partnerskich jest rozwiązaniem problemu braku uznania i ochrony związków nieformalnych.

Projekt ustawy ma uregulować zasady zawierania i ustania rejestrowanego związku partnerskiego, prawa i obowiązki osób pozostających w rejestrowanych związkach partnerskich i stosunki majątkowe między nimi.

"Projekt ustawy przewiduje, że rejestrowany związek partnerski mogą zawrzeć dwie osoby pełnoletnie, stanu wolnego, niezależnie od płci" – poinformowano.

Zaznaczono, że rejestrowany związek partnerski ma wpływ na stan cywilny osoby, w związku z tym zapewnienie o braku przeszkód do jego zawarcia składa się przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego.

"Kierownik urzędu stanu cywilnego ocenia zdolność do jego zawarcia i dokonuje wpisu do rejestru związków partnerskich" – napisano.

W rządowej informacji przekazano, że projekt zawiera też uregulowania dotyczące wspólnego majątku. Podano, że z chwilą zawarcia rejestrowanego związku partnerskiego osoby w niego wchodzące łączy ustrój rozdzielności majątkowej.

"Osoby w rejestrowanym związku partnerskim mogą przez umowę zawartą w formie aktu notarialnego (umowa majątkowa partnerska) ustanowić wspólność majątkową (wspólność partnerską) obejmującą przedmioty majątkowe określone w tej umowie (wspólny majątek partnerski). Umowa taka może poprzedzać zawarcie rejestrowanego związku partnerskiego" – przekazano.

W informacji na temat projektu ustawy wprowadzającej podano, że "projekt będzie zawierał przepisy nowelizujące obecnie obowiązujące przepisy ustaw w celu przyznania osobom w związkach partnerskich uprawnień w obszarze opieki zdrowotnej, zabezpieczenia społecznego, dziedziczenia i podatków".

"W szczególności, projekt rozszerzy definicję osoby bliskiej w ustawie z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta, przyzna prawo pochówku w ustawie z dnia 31 stycznia 1959 r. o cmentarzach i chowaniu zmarłych, umożliwi dziedziczenie ustawowe po zmarłej partnerce/zmarłym partnerze, zwolnienie od podatku od spadków i darowizn oraz czynności cywilnoprawnych, wprowadzi możliwość wspólnego rozliczania osób partnerskich, które zawarły umowę o wspólności majątkowej, możliwość objęcia partnerki/partnera ubezpieczeniem zdrowotnym, reprezentowania partnerki/partnera przed urzędami i sądami, wprowadzi prawo do renty rodzinnej w przypadku śmierci partnerki/partnera i do zasiłku opiekuńczego w przypadku konieczności sprawowania opieki nad chorą partnerką/chorym partnerem" – czytamy.

W informacji zaznaczono, że jak wynika z Narodowego Spisu Powszechnego z 2021 r., w Polsce spada liczba małżeństw, ale rośnie liczba związków nieformalnych.

"W 2011 roku było ich 316,5 tys., a w 2021 – 552,8 tys. Rośnie też liczba małżeństw bez dzieci – w ciągu dekady liczba małżeństw z dziećmi zmniejszyła się z 41,8 proc. ogółu rodzin do zaledwie 22,3 proc." – czytamy.

Statystyki pokazują wyraźnie – zaznaczono – że coraz więcej rodzin w Polsce to osoby pozostające w związkach nieformalnych.

"Niewątpliwie zatem istnieje potrzeba społeczna zwiększenia ochrony prawnej rodzin tworzonych przez pary tej samej i różnej płci, które nie zawierają małżeństw" – podano.

Za opracowanie projektu odpowiada ministra ds. równości Katarzyna Kotula. (PAP)